فیلوجامعه‌شناسی

فیلوجامعه‌شناسی

۱۰۱ سرفصل ”حکمرانی شبکه‌ای“-بخش چهارم

فرستادن به ایمیل چاپ

دکتر حامد حاجی‌حیدری؛ ادامه مطلب...فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر


۳۷.    به نظر می‌رسد که روندهای تخصصی شدن فزاینده که در دنیای مدرن متداول شد، به سمت عکس و تلفیق بزرگ رهسپار گردند. ما مجدداً به چیزی از سنخ حکمت نیاز داریم. ماشین‌ها این روند تلفیق میان‌رشته‌ای را تسهیل خواهند کرد. حالا فی‌المثل، در میان فنون پزشکی می‌توان این امید را داشت که ماشین‌ها کمک کنند تا تشخیص‌های جامع‌تری اتفاق بیفتند، و معالجاتی که در حین معالجات یک بخش از پیکر سایر بخش‌ها را تخریب می‌کنند پایان یابند.

۳۸.    هر چه انسان‌ها به سمت تلفیق تخصص‌ها و حکمت رهسپار می‌شوند، یا می‌توانند بشوند، ماشین‌ها تخصصی می‌شوند. همچون تخصصی شدن در دنیای رو به انقضای مدرن، تخصصی شدن ماشین‌ها با انسجام عناصر تخصصی شده کامل خواهد شد؛ و کلید این تلفیق «شبکه‌های عصبی» بسیار گسترش یابنده است، که امروز می‌رود از مرزهای منطق دیجیتال در فیبرهای نوری نیز عبور کند و به رایانش کوانتومی راه برد. در کوتاه‌مدت، ما با شتاب عظیمی روبرو خواهیم بود که با آن‌چه اکنون مورد استعمال واقع می‌شود تمایز جوهری دارد. رایانه کوانتومی میلیون‌ها بار سریع‌تر از یک رایانه عادی در حل مسائل مهم خواهد بود. IBM اولین کامپیوتر کوانتومی تجاری خود را در نمایشگاه CES ۲۰۱۹ معرفی کرد؛ یک رایانه ۲۰ کیوبیتی.

۳۹.    «هماهنگی و ادغام» با کمک «شبکه‌های عصبی» در جریان تکنولوژی‌های ارتباطی، می‌تواند به ادغام متناظر در زیست شبکه‌ای منجر شود. دامنه این هماهنگی می‌تواند به مرزهای دولت-ملت‌ها محدود نشود و در حیطه جهان‌شمول گسترش یابد.
۴۰.    علوم تجربی و فنی مدرن، تا اندازه زیادی متکی بر «مدل‌سازی» وقایع طبیعی برای کشف همشکلی‌های تکرارپذیر، قطع نظر از علل بعید آنان بوده است. حالا با حضور ماشین‌های محاسبه‌گر مجهز به شتاب عظیم که تقریباً امر محاسبه‌ناپذیر برایشان معنا ندارد، مدل‌سازی‌ها به تبیین علی کامل نزدیک می‌شوند، و یکی دیگر از آرزوهای ارسطو محقق می‌شود. حالا، هم امکان توزیع فراغت برای همه انسان‌ها فراهم است، و هم امکان «مدل‌سازی‌های علی با عظمت».
۴۱.    تا آنجا که به حکمرانی مربوط می‌شود، امکان «مدل‌سازی‌های علی با عظمت»، با چیزی همچون رایانش کوانتومی که «شبکه‌های دورنورد» را میسر می‌سازد، امکان شکل‌گیری «فرایندهای سیاست‌گذاری افقی» تسهیل می‌گردد. شبکه‌های دورنورد، که تا پیش از معرفی رایانه ۲۰ کیوبیتی IBM هم میسر می‌نمود، این امکان را فراهم می‌آورد تا هماهنگی اطلاعات بین دو نقطه از شبکه با کیلومترها فاصله بدون انتقال اطلاعات به روش‌های مرسوم میسر شود!
۴۲.    در عین میسر شدن ارتباطات به‌لحظه راه دور، همچنان مکالمه چهره به چهره، باید جای خود را در مناسبات انسانی بر عهده داشته باشد، چرا که منشأ اصلی خلاقیت اجتماع را می‌سازد. اینجا نکته‌ای قدیمی هست با کاربستی تازه. این‌که، به رغم مقدورات فراوان روزگار بلوغ تکنولوژی ارتباطات، همچنان انسان «مدنی بالطبع/phusei politikon zôon» (متکی بر تعبیر افلاطون در مکالمه فایدون) است. به این معنا، که انسان، همچون موریانه یا زنبور عسل، نمی‌تواند تنها در متن ماشین‌ها یا طبیعت، حتی زنده بماند. از این قرار، فربگی فردیت با کمک ماشین‌ها، به زیست مدنی او خاتمه نمی‌دهد. در جریان «هم‌بودن مدنی»، خصالی از انسان پدید می‌آید که خاص خلقت انسانی بر روی کره زمین است. باید در متن برنامه‌ریزی خلاقیت در «زیست شبکه‌ای» جای ویژه‌ای به «هم‌بودن مدنی» بخشید.
۴۳.    اهتمام ویژه به «هم‌بودن مدنی» در نظام حکمرانی، به اداره متقابل و اداره گروهی امور منتهی می‌شود. «کار گروهی/Group Work»، شتاب‌دهنده خلاقیت‌ها برای حل مسائل محلی و همچنین مسائل جهان‌شمول است.
۴۴.    «کار گروهی»، از آن جهت می‌تواند شتاب‌دهنده خلاقیت‌ها باشد که «قدر مشترک»ها را آشکار می‌کند؛ البته می‌تواند به برجسته شدن فصل‌ها و امور کم‌اهمیت هم منتهی شود، ولی اگر «منطق صحیح» و «قواعد برهان» در میان باشد، این امید هست که به کشف و برجسته نمودن قدر مشترک‌ها منتهی شود؛ و در این زمینه ماشین‌های محاسبه و منطق می‌توانند کمک‌حال باشند.
۴۵.    هیچ‌گاه تا این اندازه «مشورت» میسر نبوده است. در واقع، فضای ارتباطی امروز و فضای ارتباطی کوانتومی در آینده نزدیک که با شرایط امروز قیاس‌ناپذیر خواهد بود، دامنه «مشورت»، برای حمایت از «منطق صحیح» و «برهان» تحول کیفی خواهد یافت.
۴۶.    از این قرار، «رمان‌های عقل‌گرایان» پس از ۲۴۰۰ سال، به طرز بی‌سابقه‌ای باورپذیر می‌شود. البته عقل‌گرایی همیشه باورپذیر بوده است، ولی امروز باورپذیرتر به نظر می‌رسد، و در محیط پر از مشورت ارتباطات کوانتومی، بسیار بسیار باورپذیرتر به نظر می‌رسد. در همین ارتباط می‌شود از «پساپسامدرنیسم» سخن گفت. پس از یک تردید حدوداً یک قرنه در امکان‌پذیری «عقل‌گرایی»، امروز معلوم شده است که آن ادعای یک قرنه یک نحو زبان‌ورزی متناقض بود که ناخودآگاه به توش و توان عقل اذعان داشت؛ حالا موضوع روشن شده است که عقل‌گرایی یک برنامه‌ی میسر است.
۴۷.    با مقدورات ارتباطی و ماشینی که شرح آن رفت، هم افراد، هم گروه‌ها، و هم کلیت نظام‌های متکفل حکمرانی، می‌توانند «انعطاف‌پذیر و پاسخگوتر» باشند. نکته‌ای هست؛ اغلب، و از زمان ارسطو تا حال، «انعطاف‌پذیری» نظام حکمرانی به «پاسخگویی» و «پایبندی به اصول» در تصادم شمرده شده است. حال که «ارتباطات به‌لحظه و کوانتومی» و «مشورت» و «عقل‌گرایی» و «منطق صحیح» و «قواعد برهان» میسر می‌شود، این توش و توان هست که انعطاف‌پذیری با «پاسخگویی» و «پایبندی به اصول» همراه‌تر شود؛ البته وقوع این همراهی قطعی نیست.
۴۸.    با این شرایط، این مجادله هست که ما با فضای رقابتی‌تری در عرصه حکمرانی‌ها مواجه خواهیم بود، یا فضایی محتوم و نسبتاً قطعی. با بالا رفتن دقت تصمیم‌سازی‌ها از طریق تقلیل قابل ملاحظه هزینه تصمیم‌سازی، این نکته هست که آیا پروژه نقد سیاسی به شکل فعلی، استمرار یا ضرورت خواهد داشت یا خیر.
ان شاء ا... ادامه دارد...
مأخذ:مرکز ملی فضای مجازی
هو العلیم

آخرین بروز رسانی در شنبه, 04 خرداد 1398 ساعت 22:34

۱۰۱ سرفصل ”حکمرانی شبکه‌ای“-بخش سوم

فرستادن به ایمیل چاپ

دکتر حامد حاجی‌حیدری؛ادامه مطلب... فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر


۲۵.    روزگار نو، تمرکز ویژه‌ای به «مدیریت داده‌ها» را می‌طلبد. داده‌ها یکی از عمده‌ترین مؤلفه‌های قدرت محسوب می‌شوند، و دولت‌ها نمی‌توانند نسبت به توزیع آن کم‌اهتمام باشند. البته فن طبقه‌بندی اطلاعات، دیرپاست، ولی با به‌اشتراک‌گذاری اطلاعات در فضای سایبر، این فن شل و ول شد. حالا، اگر قرار باشد که دولت به عنوان نماینده اراده مردم پایدار بماند، چاره‌ای نیست جز آن‌که این فن، تجدید بنا شود. مرتبط با این بحث، نظریه مهم الریش بک مطرح است؛ این که ما نه در «جامعه سرمایه‌داری»، نه در «جامعه بوروکراتیک»، نه در «جامعه انومیک»، بلکه در «جامعه ریسک‌بار» زندگی می‌کنیم؛ و محور این جامعه نه «طبقه سرمایه‌دار»، نه «قشر بوروکرات»، و نه «اصناف»، بلکه «متخصصان ریسک» هستند. در این جامعه، حسابداران بازار بورس یا نیروهای امنیتی و یا متخصصان IT، محوریت جامعه را بر عهده می‌گیرند. آن‌ها خبرگان محاسبه امور ریسک‌بار هستند. آن‌ها «مخاطرات/Danger» را به «ریسک/Risk» تبدیل می‌کنند، و همین کارویژه است که آن‌ها را به محور جامعه پیش رو تبدیل می‌کند. همه مناصب، حتی مناصب نظامی، اطلاعاتی و امنیتی می‌شوند.

۲۶.    دامنه ابزارهای مدیریت، در آغاز ظهور زیست شبکه‌ای محدود شد، تا حدی که نولیبرالیسم جدیدی سر برآورد که به استناد ناممکن شدن مدیریت بر شبکه پیچیده توأم با حضور هوش مصنوعی پیش‌بینی‌ناپذیر، از لیبرالیسم دفاع می‌کرد. ولی باز هم «بخشی از راه حل در خود معضل نهفته است». در مقابل، «تحلیل کلان‌داده‌ها»، امکانی وسیع و انقلابی در تقلیل هزینه‌های شناخت «زیست شبکه‌ای» پدید آورده است. اکنون، حتی می‌توانیم از تعبیر دقیق‌تری در قیاس با دولت رفاه استفاده کنیم؛ «مهندسی اجتماعی». فن مدیریت دولت و حکمرانی، به سنخی از علوم فنی مهندسی سوق می‌یابد و از شکل فعلی کم‌دقت علوم انسانی خارج می‌شود. این را هم باید اضافه کرد که امید هست تا سیاست آینده در قیاس با سیاست خام دولت-ملت‌های مدرن، بسیار حکیمانه‌تر باشد، و این برمی‌گردد به امکان‌پذیر شدن «فراست/phrónēsis»، به کمک هوش مصنوعی.

۲۷.    باید «سبک‌های متنوعی» برای مواجهه مردم با شرایط رو به پیچیدگی فزاینده آتی وجود داشته باشد. ما به یک فرهنگ پر شور و در عین حال مطمئن و اصولی احتیاج داریم، طوری که ادامه مسیر ما را در یک جهت ثمربخش با کمک همه تضمین کند. تاریخ تازه‌ای در حال رقم خوردن است و بسیار اهمیت دارد تا تجربه‌های اجتماعی ما به «زیست شبکه‌ای» منتقل شود، تا بتوانیم پخته‌ترین برخورد ممکن را با رویدادهای پیش رو داشته باشیم. کافی نیست که زیاد فکر کنیم یا زیاد ماشین‌های محاسبه‌گر را به کار بیندازیم. باید نحوی از «فراست/phrónēsis» و حکمت عملی از جنس ملکه ذهن را پیشران حرکت خود قرار دهیم.
۲۸.    برای بالا بردن سطح «فراست/phrónēsis»، نیاز عمیقی به «ادبیات» داریم. این امکان پدید آمده است که ادبیات جهان، سهل‌الوصول، مقایسه و تلفیق شوند. در واقع، «بخشی از راه حل در خود معضل نهفته است».
۲۹.    سبک‌های اساسی: در نبرد سبک‌های زندگی که از دهه ۱۹۷۰ در گرفته، رفته رفته تمایزی پدید می‌آید بین سبک‌های زندگی اساسی، و سبک‌های زندگی زودگذر.
۳۰.    اقتصاد آینده نیز متحول خواهد شد. نکته کلیدی برای درک این اقتصاد، همان ایده ریشه‌ای دگرگونی از تقسیم کار انسانی به تقسیم کار ماشینی است. علی‌الاصول، اقتصاد به چهار شقه تقسیم خواهد شد؛ اقتصاد ماشین‌ها، اقتصاد تولید و فرآوری اطلاعات، اقتصاد مالی و سرمایه، و اقتصاد انرژی.
۳۱.    وقتی ماشین‌ها به منبع اصلی ثروت ملت تبدیل شوند، تأمین منابع عملکردی آن‌ها یعنی انرژی و اطلاعات، به مشغله اصلی مدیریت اقتصاد تبدیل خواهد شد. صنعت تأمین انرژی‌بخش عمده‌ای از اقتصاد ملت‌ها را طی سده اخیر به خود اختصاص داده است، و عمده‌تر نیز خواهد شد. ولی صنایع فرآوری اطلاعات، بسیار بیش از امروز گسترش خواهند یافت و به بخش عمده‌ای از مشغله مدیریت اقتصاد و سیاست و اجتماع تبدیل خواهند شد.
۳۲.    این چشم‌انداز می‌تواند پدید بیاید که نوع جدید از اطمینان و بی‌اطمینانی در سایه فناوری اطلاعات شکل بگیرد. از یک سوی، صحنه‌آرایی‌ها کم‌اثر خواهند شد، و فاصله میان پشت صحنه و جلوی صحنه کمرنگ خواهد گردید. در سوی دیگر، هر خطایی آشکار خواهد شد و دشوار خواهد بود صمیمی بودن با دیگران. دو سویه افراطی در این شرایط، اپیدمی اخلاق توبه و اخلاق تهوربرگناه خواهد بود.
۳۳.    «ساختارهای همکاری» باید تغییر کنند. در واقع، الگوهای «تقسیم کار» باید به «تقسیم فراغت» تبدیل شوند. از زمان ارسطو تا حال، بشر آرزوی چنین تبدیل وظایفی را با خود حمل کرده، ولی این تبدیل تا کنون امکان وقوع نداشته است. ولی به نظر می‌رسد که در آتیه میان‌مدت، این امکان میسر شود؛ و ما باید به سمت این شیوه که تجربه عملی کمی در مورد آن داشته‌ایم، حرکت کنیم.
۳۴.    وقتی الگوهای «تقسیم کار» به «تقسیم فراغت» بدل شود، توزیع ثروت به چه شکل درخواهد آمد؟ الگوهای طبقاتی به چه شکلی تغییر خواهد یافت؟ دولت، چه شکلی خواهد داشت؟ در شرایط آینده نزدیک دولت، ابزارهای پیشرفته‌ای برای اعمال حکمرانی دارد. منابع عظیم اطلاعات، به دولت امکان اعمال مدیریت را به نحو بی‌سابقه‌ای می‌دهد. مغز سیاست آینده را «گسترش تأمین اجتماعی» می‌سازد. این، کلید موفقیت سیاست در آینده خواهد بود. دولت‌ها باید مهارت کافی در کسب مالیات از تولید ثروت توسط ماشین‌ها، و توزیع آن در بین خلاقیت‌ها داشته باشند. هر چه این سنخ از مهارت دوگانه در دولت‌ها بیشتر باشد، توان کلی دولت برای اعمال حکمرانی بیشتر خواهد بود.
۳۵.    یکی از عمده‌ترین معضلات دولت‌های رفاه، تمشیت امور آموزشی بود. در اغلب موارد بزرگ‌ترین معضل دولت‌های رفاه، اداره آموزش و پرورش بود و هست. ولی با تغییر شکل آموزش و انتقال آن به بستر اینترنت، و تبدیل آموزش به آموزش مادام‌العمر، آموزش و پرورش از شکل بزرگ‌ترین بوروکراسی دولت درخواهد آمد و چابک خواهد شد. بدین ترتیب، ایده دولت رفاه، تحقق‌یافتنی‌تر از ۱۹۲۹ به نظر می‌رسد.
۳۶.    سبک یادگیری هم باید تغییر یابند، و لازم است تا تمرکز بیشتر بر «سواد رسانه‌ای» و «ادبیات» و «تاریخ و مهارت‌های زندگی اجتماعی» قرار گیرد. در چنین فضایی، دانش‌های فنی و مهندسی و همچنین علوم تجربی، بیش از پیش به نحوه اخذ اطلاعات از ماشین‌ها تبدیل و تحویل خواهند شد.
ان شاء ا... ادامه دارد...
مأخذ:مرکز ملی فضای مجازی
هو العلیم

آخرین بروز رسانی در شنبه, 04 خرداد 1398 ساعت 22:31

۱۰۱ سرفصل ”حکمرانی شبکه‌ای“-بخش دوم

فرستادن به ایمیل چاپ

دکتر حامد حاجی‌حیدری؛ادامه مطلب... فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر


۱۳.    حالا، و در فضای سایبر، برای حکمرانان میسر شده است که به ارتشی از مشاوران محلی دسترسی پیدا کنند. فضای مجازی بی‌اندازه منعطف است، و می‌تواند خود را با شرایط مختلف تطبیق دهد. هر جا نیازی شکل بگیرد، به سرعت، و حتی با سرعتی که «شتاب‌دهنده‌ها» موقتاً بر شتابش می‌افزایند، به تأمین‌کنندگانِ نیاز پیوند می‌یابد. حالا، حکمرانانی داریم که به راه‌حل‌های محلی نیاز دارند، و مردمی که خلاقانه به مسائل محلی علاقه نشان می‌دهند؛ و اپ‌هایی شکل خواهند گرفت، که این ارتباط را تسهیل خواهند کرد. تا آن‌جا که به ایران مربوط است، امروز، حجم عظیمی از گفتگوهای سیاسی در متن تلگرام و اینستاگرام و توییتر جریان دارد، و دولت دقیقاً به همین گفتگوها از خاستگاه محلی برای ساختن تصمیمات دقیق‌تر احتیاج دارد. پس می‌تواند با راه‌اندازی «کسب و کارهای جمع‌آوری ایده‌های خلاقانه»، این راه‌حل‌های محلی را به دست آورد.

۱۴.    در متن «کسب و کارهای جمع‌آوری ایده‌های خلاقانه»، تکنولوژی می‌تواند به حمایت از تصمیم‌گیری شورایی محلی منجر شود؛ نسبتی برقرار می‌شود میان تصمیم‌سازی سیاسی، و انگیزه‌های معطوف به خلاقیت یا خلق سود و ثروت. این، هم فرصت‌های خاص خود را دارد و هم مخاطرات ویژه خود را.

۱۵.    بدواً این‌طور به نظر می‌رسد که نظم و انضباط ناشی از فنّاوری‌های نظارتی الکترونیک، ثبات سیاسی را به دنبال خواهد آورد و جلوی تغییرات سیاسی از سوی نظارت‌کنندگان سد خواهد شد؛ در واقع، چنین نیست و نوعی «کا.گ.ب ای شدن» در میان است. سیستم‌های نظارتی قابلیت حک و نفوذ تکنیکی و حتی اداری و بوروکراتیک دارند، و هر نیرویی که در چنین شبکه امنیتی نفوذ کند، توش و توان بالایی می‌یابد. از این قرار، به نظر می‌رسد که نحو تازه‌ای از بی‌ثباتی‌ها مجال ظهور یافته‌اند. هم تکنولوژی‌های نظارتی دغدغه همیشگی تحلیل‌گران اجتماعی بوده‌اند و هم این نحو نفوذهای امنیتی و هکری. طیف وسیعی از مباحث ذیل این موضوعات مطرح هستند.
۱۶.    باید اذعان کنیم که با حضور تکنولوژی ارتباطی جدید، بالقوه، می‌توان «کیفیت» مشارکت سیاسی را بالا برد. از سویی، در زیست شبکه‌ای تازه، بخش‌های عمده‌ای از مردم از فراغت بیشتری بهره‌مند خواهند بود و فرصت خواهند داشت تا در جریان مسائل سیاسی و اجتماعی قرار بگیرند، حتی در قالبی مانند «طنز»! از جانب دیگر، دولت‌ها نیز این فرصت را پیدا می‌کنند تا به‌لحظه، از طریق «تحلیل کلان‌داده‌ها»، افکار و عقاید سیاسی را تمام‌شماری کنند و در لحظه بدانند که دیدگاه مردم در هر موضوع چیست. آن‌ها اگر بخواهند می‌توانند تصمیمات اثربخشی در جهت خواست و مطالبات مردم بسازند.
۱۷.    از زمان هربرت سایمون با مفهوم «هزینه تصمیم‌گیری» آشنا هستیم. تا آن موقع، «هزینه تصمیم‌گیری»، نقش جداگانه‌ای در محاسبات هزینه سازمان نداشت. رفته رفته، هزینه تصمیم‌گیری درشت و درشت‌تر شد، تا حدی که نولیبرال‌های جدید، به استناد این هزینه‌ها به ناممکن شدن مدیریت جامعه حکم کردند. در واقع، یک سنخ از استدلالات نولیبرال‌های امروز در انکار مدیریت دولتی بر جامعه، برمی‌گردد به این که با شرایط فعلی و حضور هوش مصنوعی، دیگر امکان شناخت فرآیندها و به تبع کنترل آن‌ها وجود ندارد. حالا، و در مقابل، «تحلیل کلان‌داده‌ها»، امکانی وسیع و انقلابی در تقلیل هزینه‌های شناخت «زیست شبکه‌ای» پدید آورده است. اکنون، حتی می‌توانیم از تعبیر دقیق‌تری در قیاس با دولت رفاه استفاده کنیم؛ «مهندسی اجتماعی». فن مدیریت دولت و حکمرانی، به سنخی از علوم فنی مهندسی سوق می‌یابد و از شکل فعلی کم‌دقت علوم انسانی خارج می‌شود.
۱۸.    وقتی به جای هر مؤلفه دیگر اجتماعی، این، ماشین‌ها باشند که جامعه و سیاست را پیش می‌برند و عمده نقاط شبکه را به خود اختصاص داده‌اند، تا حدی اقتصاد انرژی به مهم‌ترین حیطه درک مداخل «زیست شبکه‌ای» تبدیل می‌شود، مهم‌ترین شاخه علم اقتصاد. ماشین‌ها انرژی می‌خورند و کارهای خارق‌العاده انجام می‌دهند و جایگزین انسان‌ها می‌شوند. انرژی یکی از مصالح عمده این جایگزینی است. لااقل در بحران اقتصادی جهان که از ۱۹۹۷ تا کنون برافروخته شده است، این موضوع آشکار است. بحران انرژی‌بخش مهمی از این بحران را ساخت و می‌سازد. حتی بدواً به نظر می‌رسید که دولت باراک اوباما با تمرکز بر نفت شیل، بر بحران فائق آمده است. هر چند که این فائق آمدن واقعی نبود، اما معادل کنترل بخش مهمی از بحران بود. «سیاست انرژی»، بخش مهمی از چشم‌انداز پیش رو است.
۱۹.    این هم نکته‌ای است که تا کنون، مهارت اصلی پیشوایان و مدیران ارشد هر نظام حکمرانی، در تعریف نقش‌ها و نهادها وفق حال زمان و مردم بود، طوری که مردم را در بالاترین سطح فعالیت برای پیشبرد ملت نگاه دارند. حالا رسالت رهبران از «تقسیم نقش‌ها و نهادها» به «تقسیم فراغت و خلاقیت» متحول می‌شود. این که کدام‌یک از این دو روش حکمرانی، خطیرتر و دشوارتر است، جای بحث دارد، ولی آشکار است که شیوه‌ها باید تغییر کنند. اهتمام‌ها به دانش، شعر، هنر، و سبک زندگی جابجا می‌شود و سایر موضوعات از این زاویه دید ارزیابی می‌شود. جای بحث دارد...
۲۰.    اگر «تقسیم کار» رسالت اصلی دولت-ملت‌های مدرن بود، اکنون وظیفه اصلی در «تقسیم فراغت و خلاقیت» است. نکته افزوده این‌که، فراغت و خلاقیت، به سهولتی که کار برانگیخته می‌شود، برنخواهدخاست. وظیفه مدیریت‌های ارشد، ایجاد یک «فضای جهادی» است که طی آن پیشنهادهای انتقادی و بحث‌برانگیز شناسایی و ترویج شوند. چیزی بیش از انگیزه‌های سودجویانه برای جلب مشارکت انسانی نیاز است. شکل‌گیری یک فضای «جهادی» مطلقاً قطعی و سهل و ساده نیست، و اگر محقق نشود، احتمال سیطره ماشین‌های هوشمند به انسان هست.
۲۱.    شکل‌گیری «فضای جهادی»، مستلزم سطح مناسبی از «درجه تعهد» است. نوع این تعهد دیگر نمی‌تواند صرفاً «اخلاقی» باشد. فلسفه‌های اخلاق برای پایبند نگاه داشتن انسان‌ها کافی نبوده و نیستند. نیاز به چیزی هست که در مورد تبعات و معاد اعمال چیزی به ما بگوید، و مستظهر به انرژی درونی مؤمنان باشد. «فضای جهادی»، مستلزم سطح مناسبی از «تعهد دینی» است.
۲۲.    تأمین میزان مناسبی از «خلاقیت»، با روحیه ناجور «آزادی» فرانسوی که در دنیای مدرن اپیدمی شد، میسر نیست. در مقابل آن روحیه فرانسوی، مفهوم «قدرشناسی/recognition» هگلی قرار دارد که درک می‌کند، اندازه می‌گیرد، زرع شده رفتار می‌کند، و احترام می‌گذارد. یک نظم آیینی و آداب و ادب «خاص» لازم است تا افراد را «پای کار» نگاه دارد؛ «خاص» از این بابت که ادب و آداب‌دانی نباید به محافظه‌کاری منجر شود. باید چیزی از سنخ «پایبندی به اصول» باشد که با تفسیر و بازتفسیر مداوم فروع پویا نگاه داشته شود.
۲۳.    در عین حال که به استمرار کوشش‌ها در بلندمدت یا همان چیزی که مانوئل کستلز به آن «هویت برنامه‌دار» می‌گوید نیاز هست، سنخی از «روش چابک» هم ضروری است. در این شرایط، پیشوایان و رهبران ارشد در پاسخ به مطالبات مردم و زمانه، این نیاز را احساس می‌کنند که روایت‌های ریشه‌ای و پرمعنا و قابل گفتگویی از فرجام امور ارائه دهند. از این بابت است که همان‌طور که کستلز اذعان کرده است، بالاترین شانس را برای این منظور «بنیادگرایی‌ها» دارند. «بنیادگرایی»ها، نظام‌های اعتقادی و در عین حال عملیاتی دارند که با باور به توانمندی عقل در تفسیر متون پایه، آینده‌ای روشن و مقدس و موعود را ترسیم می‌کنند.
۲۴.    «سرعت بزرگی» لازم است. چرا که ما در یک چرخش تاریخی به سر می‌بریم. بشر پیش از این، تجربه فنّاوری‌های جدید و زیر و رو کننده را داشته است، ولی هر تکنولوژی، استمرار و کمک‌حال انسان بوده است، ولی تحول تکنولوژیک جاری با همه آن‌چه تا کنون واقع شده، از این جهت متفاوت است که ماشین‌هایی تولید می‌شوند که خودشان در الگوریتم پایه خود بازنگری می‌کنند و به طور خودفرمانی در تعامل فعال با محیط قرار می‌گیرند. پس، ماشین‌های جدید در مسیر پیش‌بینی شده در الگوریتم اولیه عمل نخواهند کرد و خودشان را دست‌کاری می‌کنند.
ان شاء ا... ادامه دارد...
مأخذ:مرکز ملی فضای مجازی
هو العلیم

آخرین بروز رسانی در شنبه, 04 خرداد 1398 ساعت 22:29

۱۰۱ سرفصل ”حکمرانی شبکه‌ای“-بخش اول

فرستادن به ایمیل چاپ

دکتر حامد حاجی‌حیدری؛ادامه مطلب... فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر


•    پلان پروژه: ملهم از منابع متنوع و متعددی که در زمینه e-Governance از ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۹ در دست است (فهرست ۱۱۲ منبع نمونه در انتهای این شماره از گزارش آمده است)، ۱۰۱ سرفصل استخراج شده‌اند که در فاز اول، فهرست می‌گردند و به اجمال تشریح می‌شوند، و سپس، در گام دوم، منابعی برای پوشش به هر یک از آن‌ها پیشنهاد خواهند شد؛ و در گام سوم، یک به یک، به شرح و بسط ۱۰۱ سرفصل خواهیم پرداخت. دولت خوانندگان منتقد مستدام.

۱.    حفظ مفهوم مشروعیت سیاسی، اولویت اول هر نوع تجدید نظر در «نظام حکمرانی» است. «نظام حکمرانی» همچنان باید نماینده اراده ملی باشد، و هم تأیید قطعی مبدأ توحیدی هر نوع تصمیم‌سازی انسانی و ماشینی باید تضمین شود.
۲.    ابزار مدیریت الکترونیکی، منطقاً ابزار مناسبی برای بهبود عملکرد حکمرانی است، ولی، نباید موضوع «هوش مصنوعی/AI» را با ابزارهای الکترونیک معمول که می‌تواند «مورد استفاده» حکمران قرار بگیرد اشتباه گرفت. «هوش مصنوعی/AI»، ساز و برگ الکترونیک است که می‌تواند الگوریتم عملکردهای خود را ترمیم کند و تغییر دهد. بنابراین، پس از دوره‌های متناوب فعالیت «هوش مصنوعی/AI»، الگوریتم‌ها طوری تغییر می‌کنند که کدنویس اولیه، دیگر نمی‌تواند نظارت مؤثری به عملکرد آن داشته باشد.
۳.    فضای سایبر، این امکان را فراهم می‌آورد تا بتوانیم روندهای حقوقی برای «تجدید مداوم مردم‌سالاری» تدوین کنیم. این، یک نحو مردم‌سالاری مستقیم خواهد بود. مرتبط با این بحث، صورت‌بندی «مردم‌سالاری دینی» در نسبت با این تدوین تازه از مردم‌سالاری باید مورد تجدید نظر واقع شود. سر و شکل این «مردم‌سالاری دینی»، شباهت بیش از پیشی به مدینه‌النبی خواهد داشت.
۴.    فضای سایبر، منجر به تحول ریشه‌ای در «آموزش» خواهد شد. فضای سایبر، در همه نهادهای اجتماعی، دگرگونی ریشه‌ای پدید آورده و می‌آورد؛ که باید در مورد این تحولات به قدر کافی محتاط و در عین حال مبتکر بود. ولی در میان همه نهادهای اجتماعی، آن چه از زاویه دید حکمرانی مهم‌تر است، نهاد «آموزش و پرورش» است. علت اهمیت محوری «آموزش و پرورش» آن است که این نهاد، نقطه اصلی سیاست امروز در زمینه دولت‌های رفاهی است. بزرگترین بخش از پیکره دولت‌های رفاهی، و دغدغه اصلی دولت‌های متکفل امروز، «آموزش و پرورش» است؛ «آموزش و پرورش» عمده بودجه دولت‌ها را می‌بلعد، و اغلب دولت‌ها به دلیل ناتوانی در رتق و فتق این بخش سرنگون می‌شوند. حال، اگر معلوم شود که بر بستر فضای سایبر می‌توان بازسازی مؤثری از «آموزش و پرورش» داشت، درشتی اهمیت این موضوع در بازسازی موضوع «حکمرانی» معلوم می‌شود.
۵.    ابزار مدیریت الکترونیکی، صورت‌های تازه و بهبودیافته‌ای از «پاسخگویی» را در نظام حکمرانی می‌گشاید. در واقع، جذاب‌ترین بخش تأثیرگذاری فضای سایبر، همین بهبود در «پاسخگویی» نظام حکمرانی است. این، کلان‌پروژه تجدید ساختار نظام حکمرانی در فضای سایبر است. در عین حال، مهم است که بدانیم، انتظارات از ابزارهای الکترونیک مدیریت دولتی باید معقول باشد؛ به این معنا که باید سطح پیشرفت‌های الکترونیک را در نسبت با توان کاربری انسان‌ها در نظر آورد.
۶.    موضوع تصادم بوروکراسی و مردم‌سالاری، از ماکس وبر تا کنون، محل دغدغه تحلیل‌گران سیاسی و اجتماعی بوده است. حال معلوم شده است که در فضای سایبر، بوروکراسی و مردم‌سالاری، بسیار به هم نزدیک شده‌اند. مردم می‌توانند از طریق مداخله آسان در روندهای حکمرانی الکترونیک به بخشی از ماشین بوروکراسی تبدیل شوند. از طرف دیگر، این امکان در بوروکراسی که آهنین به نظر می‌رسید، به وجود آمده است که بسیار منعطف‌تر از گذشته گردد. بنابراین، باید به موضوع قدیمی تصادم بوروکراسی و مردم‌سالاری، مرور تازه‌ای داشت. واقع آن است که راه‌حل، دیگر لزوماً فاشیسم و کاریزما یا حتی آنارشی نیست. راه‌حل، می‌تواند «حکمرانی الکترونیک» باشد.
۷.    ورای «حکمرانی الکترونیک» به عنوان منعطف کننده بوروکراسی، این موضوع مطرح است که فناوری می‌رود که بخش اعظم بوروکراسی را تشکیل دهد. در اینجا، باز هم باید میان فناوری به عنوان الکترونیک با الگوریتم پیش‌بینی‌پذیر و الکترونیک هوش مصنوعی، تمایز قائل شد. بی‌گمان، این که اختیار انسان‌ها به دست هوش مصنوعی بیفتد، محل نگرانی است؛ زیرا، همچنان که قبلاً گفتیم، پس از دوره‌های متناوب فعالیت «هوش مصنوعی/AI»، الگوریتم‌ها طوری تغییر می‌یابند که کدنویس اولیه دیگر نمی‌تواند نظارت مؤثری به عملکرد آن داشته باشد. در مقابل، اگر جایگزینی ماشین‌ها در بوروکراسی یا هر قسمت از تقسیم کار انسانی متوجه ماشین‌های الکترونیک با الگوریتم پیش‌بینی‌پذیر باشد، باید انتظار توانمند شدن هر چه بیشتر بوروکراسی مشروع انسانی را داشت، بدون آن‌که اسیر بی‌انعطافی‌های بوروکراسی کلاسیک باشد.
۸.    ایده «جلسات الکترونیک» برای مقامات محلی، بخشی از ایده کلی‌تر «مردم‌سالاری مستقیم در فضای سایبر» است. با این ترتیب، سیاست محلی می‌تواند به یک اپ تعاملی تبدیل شود که همه شهروندان بتوانند در روند آن مشارکت یابند. البته با این ترتیبات، موضوع انحصارها و قانون آهنین الیگارشی نقض نمی‌شود، ولی این امید پدید می‌آید که تأثیرگذاری انحصارها در سیاست رو به کاهش بگذارد یا لااقل افق‌های تازه‌ای برای راه‌حل‌های انحصارزدای آینده گشوده شود.
۹.    مرتبط با ایده «جلسات الکترونیک» برای موضوعات محلی، مبحث «بحث‌های ادامه‌دار و نامحدود به زمان» قرار دارد. یکی از نکاتی که در مضمون «زنده-جهان/زیست-جهان» آلفرد شوتز مهم است و خود را در دغدغه‌های سیاسی یورگن هابرماس در حوزه عمومی یا ایده‌های زبان‌شناختی پل گرایس در مورد شرایط آرمانی گفتگو نشان می‌دهد، امکان وقوع «بحث‌های ادامه‌دار و نامحدود به زمان» است؛ طوری که حتی بشود بحث‌ها را پس از انقطاع، از همان جایی که قطع شده بود در محیطی مانند شبکه‌های اجتماعی امروز، ادامه و استمرار داد. وقتی گفتگوها به محض وقوع، متن‌مند و مستند می‌شوند، این امید وجود دارد که شاخ به شاخ پریدن در بحث‌های مؤدب اجتماعی کاهش بیابد، و بحث‌ها بتوانند به نقاط نهایی منجر شوند.
۱۰.    هر عضو اجتماع محلی می‌تواند در جریان گفتگوهایی که بر بستر شبکه‌های اجتماعی شکل می‌گیرد، درک و نسخه خود را از مباحث عمومی ارائه دهد، و این قرائت‌ها می‌توانند در جریان تعاملات پرحوصله تصحیح شوند. بنابراین، معضل «تکثر قرائت‌ها» می‌تواند در سایه «بحث‌های تصحیح کننده»، بهبود یابند و وفاق اجتماعی حول اصول استحکام یابد. البته، این، منوط به آن است که «جلسات الکترونیک» برای موضوعات محلی شکل بگیرند و گرم شوند.
۱۱.    «بحث‌های تصحیح کننده» در کنار «مدیریت الکترونیک»، می‌توانند به تقلیل و از بین بردن سردرگمی‌ها و سرسام‌ها کمک کنند. موضوع چرخش سیاست از تقسیم فرصت‌ها و ثروت به سمت تقسیم فراغت در این رابطه مهم است. گسترش فراغت در جامعه به معنای ارسطویی آن، که به معنای پرداخت کمتر به تدارک ثروت و پرداخت بیشتر به خلاقیت معرفتی و هنری است، می‌تواند جامعه انسانی را به سمت حل و فصل بهتر مسائل پیش ببرد.
۱۲.    شبکه‌های اجتماعی، می‌روند تا به «صفحات گسترده»ای تبدیل شوند که در آن‌ها نه تنها بحث‌ها در حیطه‌ای وسیع و مرتبط به هم در می‌گیرند، بلکه ثبت هم می‌شوند. این شبکه‌ها و فضاها، نخستین رسانه‌هایی هستند که آرشیو خود را با خود دارند. در این صفحات، چیزی گم نمی‌شود.
ان شاء الله ادامه خواهد داشت...

▀▄█▌ ضمیمه؛ فهرست ۱۱۲ منبع نمونه در موضوع e-Governance
۱۹۹۶    |    Oliver E. Williamson, The Mechanisms of Governance, Oxford University Press, USA.
۱۹۹۷    |    Knud E. Jorgensen, Reflective Approaches to European Governance, St. Martin’s Press.
۲۰۰۰    |    Reinicke, Deng, Witte, Benner, Whitaker, Gershman, Critical Choices. The United Nations, Networks, and the Future of Global Governance.
۲۰۰۰    |    René Schmidpeter, Thomas Osburg, René Schmidpeter, Social Innovation Solutions for a Sustainable Future.
۲۰۰۰    |    Rindzeviciute E., Constructing Soviet Cultural Policy: Cybernetics and Governance in Lithuania after World War II.
۲۰۰۰    |    Rindzeviciute E., The Politics of Scientific Governance in an Authoritarian Regime: Purification and Hybridisation of Soviet Cybernetics.
۲۰۰۱    |    Danilo Piaggesi, Kristian Sund, Walter Castelnovo, Global Strategy and Practice of E­Governance Examples from Around the World ­Information Science Reference.
۲۰۰۱    |    E­Participation in Smart Cities_ Technologies and Models of Governance for Citizen Engagemen.
۲۰۰۱    |    Professor Janet E Newman, Modernizing Governance: New Labour, Policy and Society, Sage Publications Ltd.
۲۰۰۲    |    Cynthia E. Irvine, Timothy E. Levin, Michael Gertz, Erik Guldentops, Leon Strous, IFIP, The International Federation for Information Processing ۸۳, Integrity, Internal Control and Security in Information Systems: Connecting Governance and Technology, Springer US.
۲۰۰۲    |    Dennis D. Pointer, James E. Orlikoff, Getting to Great: Principles of Health Care Organization Governance.
۲۰۰۲    |    Dennis D. Pointer, James E. Orlikoff, The High-Performance Board: Principles of Nonprofit Organization Governance, The Jossey-Bass Nonprofit and Public Management Series.
۲۰۰۲    |    Dennis Dale Pointer, James E. Orlikoff, The high-performance board: principles of nonprofit organization governance, John Wiley and Sons.
۲۰۰۲    |    Louise Simpson, Paul Robinson, e-Clinical Governance: A Guide for Primary Care.
۲۰۰۲    |    Pointer D.D., Orlikoff J.E., The High-Performance Board: Principles of Nonprofit Organization Governance.
۲۰۰۳    |    Lauren M. E. Goodlad, Victorian Literature and the Victorian State: Character and Governance in a Liberal Society, The Johns Hopkins University Press.
۲۰۰۳    |    Michael E. Smith, Europe's Foreign and Security Policy: The Institutionalization of Cooperation, Themes in European Governance.
۲۰۰۴    |    Mehdi Khosrow­Pour, Lawrence Oliva, E­Business Strategy, Sourcing, and Governance­Cybertech Publishing.
۲۰۰۴    |    Melvin J. Dubnick,H. George Frederickson, Accountable Governance. Problems and Promises, M.E.Sharpe;M.E. Sharpe.
۲۰۰۴    |    Daniel E. Fleming, Democracy's Ancient Ancestors: Mari and Early Collective Governance.
۲۰۰۴    |    Dr Perri Six, e-Governance: Styles of Political Judgment in the Information Age Polity, Palgrave Macmillan UK.
۲۰۰۴    |    John Taylor, Research Monograph ۲۴, Social indicators for aboriginal governance: insights from the Thamarrurr region, Northern Territory, ANU E Press.
۲۰۰۴    |    Jolle Demmers, Alex E. Fernández Jilberto, Barbara Hogenboom, Routledge Studies in the Modern World Economy, Good Governance in the Era of Global Neoliberalism: Conflict and Depolitization in Latin America, Eastern Europe, Asia and Africa, Routledge.
۲۰۰۴    |    Mehdi Khosrow-Pour, Lawrence Oliva, IT Solutions series, E-Business Strategy, Sourcing, and Governance, Cybertech Publishing.
۲۰۰۴    |    Perri, e-Governance: Styles of Political Judgement in the Informaton Age Polity.
۲۰۰۴    |    Richard P. Chait, William P. Ryan, Barbara E. Taylor, Governance as Leadership: Reframing the Work of Nonprofit Boards, Wiley.
۲۰۰۵    |    John O'Shaughnessy, Anthony Pecotich, Clifford J., II Shultz, Corporate Governance: How To Add Value To Your Company: A Practical Implementation Guide, M.E. Sharpe.
۲۰۰۵    |    Petter Gottschalk, E-Business Strategy, Sourcing and Governance.
۲۰۰۵    |    Simon Green, William E. Paterson, Governance in Contemporary Germany: The Semisovereign State Revisited, Cambridge University Press.
۲۰۰۶    |    Ali Farazmand, Pinkowski, Handbook of Globalization, Governance, and Public Administration.
۲۰۰۶    |    G. P. E. Walzenbach, European Governance: Policy Making Between Politicization And Control, Ashgate Publishing.
۲۰۰۶    |    Klaus P. Fischer Carlos E. Cuevas, Cooperative Financial Institutions: Issues in Governance, Regulation, And Supervision, World Bank Working Papers.
۲۰۰۶    |    Stewart Firth, Studies in State and Society in the Pacific ۱, Globalisation and governance in the Pacific Islands, ANU E Press.
۲۰۰۷    |    Alberto Chong; Florencio Lopez-de-Silanes, Latin American development forum; World Bank E-Library Archive, Investor protection and corporate governance : firm-level evidence across Latin America, World Bank.
۲۰۰۷    |    Benton E. Gup, Corporate Governance in Banking: A Global Perspective, Edward Elgar Publishing.
۲۰۰۷    |    Guillermo E. Zúñiga-Arias, International chains and networks ۳, Quality management and strategic alliances in the mango supply chain from Costa Rica: An interdisciplinary approach for analysing coordination, incentives and governance, Wageningen Academic Publishers.
۲۰۰۷    |    Misuraca, Gianluca, e-Governance in Africa: From Theory to Action; a Handbook on icts for Local Governance, Africa World Press.
۲۰۰۷    |    Patrick Dunleavy, Helen Margetts, Simon Bastow, Jane Tinkler, Digital era governance: IT corporations, the state, and e-government, Oxford University Press.
۲۰۰۷    |    Pettenger, Mary E. Pettenger, Global Environmental Governance, The Social Construction of Climate Change, Global Environmental Governance, Ashgate Pub Co.
۲۰۰۷    |    T. Obi, Global e-Governance Series, e-Governance: A Global Perspective on a New Paradigm, IOS Press.
۲۰۰۷    |    V.M. Rao, e-Governance, ABD Publishers.
۲۰۰۸    |    Athina Karatzogianni, Cyber­Conflict and Global Politics ­Routledge.
۲۰۰۸    |    Balutis, Buss, and Ink, Transforming American Governance Rebooting the Public Square (Transformational Trends in .
۲۰۰۸    |    Bazzanella, Caneparo, Corsico, Bazzanella, Caneparo, Corsico, Roccasalva, The Future of Cities and Regions Simula.
۲۰۰۸    |    Amr G.E. Sabet, Islam and the Political: Theory, Governance and International Relations (Decolonial Studies), Postcolonial Horizons.
۲۰۰۸    |    Bernan, Participatory Governance and the Millennium Development Goals (MDGs) St Esa Pad Ser.E.
۲۰۰۸    |    Brij V. Lal, State, Society and Governance in Melanesia ۱, A Time Bomb Lies Buried: Fiji’s Road to Independence, ۱۹۶۰-۱۹۷۰, ANU E Press.
۲۰۰۸    |    Janet Hunt, Diane Smith, Stephanie Garling, Will Sanders, Research Monograph ۲۹, Contested governance: culture, power and institutions in indigenous Australia, ANU E Press.
۲۰۰۸    |    Jon E. Wilson, Cambridge Imperial and Post-Colonial Studies Series, The Domination of Strangers: Modern Governance in Eastern India, ۱۷۸۰–۱۸۳۵, Palgrave Macmillan UK.
۲۰۰۸    |    Narcís Serra, Joseph E. Stiglitz, Initiative for Policy Dialogue Series, The Washington Consensus Reconsidered: Towards a New Global Governance, Oxford University Press, USA.
۲۰۰۸    |    Narcis Serra, Joseph E. Stiglitz, The Washington Consensus Reconsidered: Towards a New Global Governance, Initiative for Policy Dialogue.
۲۰۰۸    |    Stephen D. McDowell, Philip E. Steinberg, Tami K. Tomasello, Managing the Infosphere: Governance, Technology, and Cultural Practice in Motion, Temple University Press.
۲۰۰۸    |    Tetsuo Kidokoro, Noboru Harata, L.P. Subanu, J. Jessen, A. Motte, E.P. Seltzer, Sustainable City Regions:: Space, Place and Governance, cSUR-UT Series: Library for Sustainable Urban Regeneration.
۲۰۰۸    |    United Nations, United Nations E-Government Survey ۲۰۰۸: From E-Government to Connected Governance, Economic and Social Affairs.
۲۰۰۹    |    David E. McNabb, The New Face of Government: How Public Managers Are Forging a New Approach to Governance, Public Administration and Public Policy.
۲۰۰۹    |    E. Carina H. Keskitalo, Timo Koivurova, Nigel Bankes, Timo Koivurova, E. Carina H. Keskitalo, Nigel Bankes, Environment & Policy ۵۰, Climate Governance in the Arctic, Springer Netherlands.
۲۰۰۹    |    E. Van Bueren, Greening Governance: An Evolutionary Approach to Policy Making for a Sustainable Built Environment - Volume ۳۰ Sustainable Urban Areas, IOS Press.
۲۰۰۹    |    Jose Rodrigo Cordoba-pachon, Jose Rodrigo Cordoba-pachon, Alejandro Elias Ochoa-Arias, Advances in Electronic Government Research Aegr Book Series, Systems Thinking and E-participation: Ict in the Governance of Society, Advances in Electronic Government Research (Aegr) Book Series, Information Science Publishing.
۲۰۰۹    |    Jose Rodrigo Cordoba-pachon, Systems Thinking and E-participation: Ict in the Governance of Society, Advances in Electronic Government Research (Aegr) Book Series.
۲۰۰۹    |    Larry E. Holmes, Grand Theater: Regional Governance in Stalin's Russia, ۱۹۳۱-۱۹۴۱, Lexington Books.
۲۰۰۹    |    Niranjan Pani, Santap Sanhari, e-Governance, Himalaya Publishing House.
۲۰۰۹    |    Richard E. Saunier, Richard A. Meganck, Dictionary and Introduction to Global Environmental Governance, Routledge.
۲۰۰۹    |    Shirin Madon, e-Governance for development: a focus on rural India, Palgrave Macmillan.
۲۰۰۹    |    Shirin Madon, Technology, Work and Globalization, e-Governance for Development: A Focus on Rural India, Palgrave Macmillan UK.
۲۰۰۹    |    Terry F. Buss, Paul N. Van De Water, Transformational Trends in Governance and Democracy, Expanding Access to Health Care: A Management Approach, M.E. Sharpe.
۲۰۱۰    |    Robert K. Knake, Internet governance in an age of cyber insecurity­Council on Foreign Relations Press.
۲۰۱۰    |    E. Carina H. Keskitalo, E. Carina H. Keskitalo, Developing Adaptation Policy and Practice in Europe: Multi-level Governance of Climate Change, Springer Netherlands.
۲۰۱۰    |    It Governance Publishing, E-Mail Security: A Pocket Guide, IT Governance Publishing.
۲۰۱۰    |    Jacob Lamm, Sumner Blount, Steve Boston, Marc Camm, Robert Cirabisi, Nancy E. Cooper, Dr. Galina Datskovsky Ph.D., CRM, Christopher Fox, Kenneth V. Handal, William E. McCracken, John Meyer, Helge Scheil, Alan Srulowitz, Rob Zanella, Under Control: Governance Across the Enterprise, Apress.
۲۰۱۰    |    John Power, Fiducial Governance: An Australian Republic for the New Millenium, ANU E Press.
۲۰۱۰    |    Paul Dowland, Steven Furnell, Paul Dowland, E mail Security A Pocket Guide, IT Governance Publishing.
۲۰۱۱    |    Manoharan, E­Governance and Civic Engagement Factors and Determinants of E­Democracy.
۲۰۱۱    |    Aroon Manoharan, e-Governance and Civic Engagement: Factors and Determinants of E-Democracy, IGI Global.
۲۰۱۱    |    Claire E. Rasmussen, The Autonomous Animal: Self-Governance and the Modern Subject, Univ Of Minnesota Press.
۲۰۱۱    |    Craig E. Aronoff, John L. Ward, Family Business Leadership Series, Family Business Governance: Maximizing Family and Business Potential, Palgrave Macmillan US.
۲۰۱۱    |    Danilo Piaggesi, Kristian Sund, Walter Castelnovo, Global Strategy and Practice of e-Governance: Examples from Around the World, Information Science Reference.
۲۰۱۱    |    Richet, Jean­Loup, Cybersecurity policies and strategies for cyberwarfare prevention­Information Science Reference, IGIAlan Balutis, Terry F. Buss, and Dwight Ink, Transformational Trends in Governance and Democracy, Transforming American Governance: Rebooting the Public Square (Transformational Trends in Governance and Democracy), M.E. Sharpe, Inc.
۲۰۱۲    |    John N. Hawkins, Ka Ho Mok, Deane E. Neubauer, International and Development Education, Higher Education Regionalization in Asia Pacific: Implications for Governance, Citizenship and University Transformation, Palgrave Macmillan US.
۲۰۱۲    |    Léonce Bekemans, Multiple Europes, Intercultural Dialogue and Multi-level Governance in Europe: A Human Rights Based Approach, P.I.E.-Peter Lang S.A.
۲۰۱۲    |    Meredith Edwards &; John Halligan &; Bryan Horrigan &; Geoffrey Nicoll, Public Sector Governance in Australia, ANU E Press.
۲۰۱۲    |    Robert M. Hendrickson, Jason E. Lane, James T. Harris, Richard H. Dorman, Stan Ikenberry, Academic Leadership and Governance of Higher Education: A Guide for Trustees, Leaders, and Aspiring Leaders of Two- and Four-Year Institutions, Stylus Publishing.
۲۰۱۳    |    AMITA SINGH, A Critical Impulse to e-Governance in the Asia Pacific, Springer India.
۲۰۱۳    |    Antonio Tucci, Disaggregazioni. Forme e spazi di governance, Mimesis.
۲۰۱۳    |    Bernard E. Munk, Disorganized Crimes: Why Corporate Governance and Government Intervention Failed, and What We Can Do About It, Palgrave Macmillan UK.
۲۰۱۳    |    Juliet Pietsch &; Haydn Aarons, Australia: Identity, Fear and Governance in the ۲۱st Century, ANU E Press.
۲۰۱۴    |    Anique Hommels, Jessica Mesman, Wiebe E. Bijker, Inside Technology, Vulnerability in Technological Cultures: New Directions in Research and Governance, The MIT Press.
۲۰۱۴    |    Giovan Francesco Lanzara, Francesco Contini, Giovan Francesco Lanzara, Law, Governance and Technology Series ۱۳, The Circulation of Agency in E-Justice: Interoperability and Infrastructures for European Transborder Judicial Proceedings, Springer Netherlands.
۲۰۱۴    |    Gundar J. King, David E. McNabb, Nation-Building in the Baltic States: Transforming Governance, Social Welfare, and Security in Northern Europe, CRC Press.
۲۰۱۴    |    Julie E. Mehan, Cyberwar, Cyberterror, Cybercrime and Cyberactivism, IT Governance Publishing.
۲۰۱۴    |    Toni Muzi Falconi, James E. Grunig, Emilio Galli Zugaro, Joao Duarte, Global Stakeholder Relationships Governance: An Infrastructure, Palgrave Macmillan UK.
۲۰۱۵    |    Gambhir Bhatta, International Dictionary of Public Management and Governance­M.E. Sharpe, Routledge.
۲۰۱۵    |    Iwasaki, Obi, Iwasaki, Obi, A decade of world e­Government rankings­IOS Press.
۲۰۱۵    |    Kasperson, Roger E. Shi, Peijun, World atlas of natural disaster risk­۲۰۱۵.
۲۰۱۵    |    Nick Dyer­Witheford, Cyber­Proletariat Global Labour in the Digital Vortex­Pluto Press.
۲۰۱۵    |    T. M. Vinod Kumar, E­Governance for Smart Cities­Springer­Verlag Singapur.
۲۰۱۵    |    Gambhir Bhatta, International Dictionary of Public Management and Governance, M.E. Sharpe, Routledge.
۲۰۱۵    |    Kasperson, Roger E.; Shi, Peijun, IHDP/Future Earth-Integrated Risk Governance Project series, World atlas of natural disaster risk [۲۰۱۵ ed.], Springer; Beijing: Beijing Normal University Press.
۲۰۱۵    |    T. M. Vinod Kumar, Advances in ۲۱st Century Human Settlements, e-Governance for Smart Cities, Springer-Verlag Singapur.
۲۰۱۵    |    T., Iwasaki, N. Obi, T., Iwasaki, N. Obi, Global e-Governance series volume ۷, A decade of world e-Government rankings, IOS Press.
۲۰۱۶    |    Leblanc, Richard, The handbook of board governance a comprehensive guide for public, private and not for profit board members­John Wiley & Sons.
۲۰۱۶    |    Stephanie Koerner, Ian Russell, Unquiet Pasts Risk Society, Lived Cultural Heritage, Re­designing Reflexivity­Routledge.
۲۰۱۶    |    Ken E. Sigler, James L. Rainey III, Internal Audit and IT Audit, Securing an IT Organization through Governance, Risk Management, and Audit, Auerbach Publications.
۲۰۱۶    |    Kerry E. Howell, M. Karim Sorour, Corporate Governance in Africa: Assessing Implementation and Ethical Perspectives, Palgrave Macmillan UK.
۲۰۱۶    |    Rainey, James L.; Sigler, Ken E, Internal audit and IT audit, Securing an IT organization through governance, risk management, and audit, CRC Press.
۲۰۱۷    |    P.K. Suri, Sushil, Strategic Planning and Implementation of E­Governance­Springer Singapore.
۲۰۱۷    |    P.K. Suri, Sushil, Flexible Systems Management, Strategic Planning and Implementation of e-Governance, Springer Singapore.
۲۰۱۸    |    S. Javed Maswood, Revisiting Globalization and the Rise of Global Production Networks­Palgrave Macmillan.
۲۰۱۸    |    Haroon A. Khan, Globalization and the Challenges of Public Administration: Governance, Human Resources Management, Leadership, Ethics, e-Governance and Sustainability in the ۲۱st Century, Palgrave Macmillan.
۲۰۱۹    |    George Ritzer, Paul Dean, Globalization The Essentials, Wiley­Blackwell.
۲۰۱۹    |    Ping Du, Shiyang Yu, Daoling Yang, The Development of E­governance in China­Springer Singapore.
۲۰۱۹    |    Manuel Pedro Rodríguez Bolívar, Laura Alcaide Muñoz, Public Administration and Information Technology ۳۴, E-Participation in Smart Cities: Technologies and Models of Governance for Citizen Engagement, Springer International Publishing.
۲۰۱۹    |    Ping Du, Shiyang Yu, Daoling Yang, Research Series on the Chinese Dream and China’s Development Path, The Development of e-Governance in China, Springer Singapore.
مأخذ:مرکز ملی فضای مجازی
هو العلیم

آخرین بروز رسانی در شنبه, 04 خرداد 1398 ساعت 22:24

۱۰۱ سرفصل ”حکمرانی شبکه‌ای“-مقدمه و چشم‌انداز عمومی

فرستادن به ایمیل چاپ

دکتر حامد حاجی‌حیدری؛ ادامه مطلب...فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر


▬ قضیه: اگر ورای آن چیزی که مانوئل کستلز می‌گوید، «جامعه انسانی» نه در حال تبدیل شدن به «جامعه شبکه‌ای»، بلکه در حال دگرگونی به «شبکه» باشد، آن‌گاه توقع نابجایی نیست اگر بخواهیم که سیستم‌های حکمرانی با تغییر مشابهی همراه شوند و به سمت «شبکه‌ای شدن» حرکت کنند.

▬ تم ۱. مفهوم «شبکه»، دلالت به یک «وب/Web» دارد که «انسان‌ها»، «اشیاء»، «طبیعت»، و مهم‌تر از همه، «ماشین‌ها» و خصوصاً «هوش مصنوعی/AI» را در مسیر جریان‌های شتابان، به یکدیگر متصل می‌سازد. این، نسخه جدیدی از «جامعه» نیست که همچون کستلز به آن «جامعه شبکه‌ای» اطلاق کنیم، بلکه این، به قول ریاضی‌دان‌ها، یک «مجموعه/Set» جدید با «عملگر/Actants»های تازه است که باید نام تازه‌ای به آن داد. این، یک «شبکه/Network» است.
▬ تم ۲. این تحول، چه تغییری در باورهایی که ما تا کنون در زمینه دولت-ملت‌های مدرن مردم‌سالار داشتیم ایجاد می‌کند؟ برای نخستین بار، عربستان سعودی، «سوفیا» را به شهروندی پذیرفت؛ «سوفیا»، یکی از پیشرفته‌ترین ربات‌های مجهز به هوش مصنوعی در جهان، از عربستان سعودی که بسیاری از حقوق متعارف زنان را انکار می‌کند، حق شهروندی دریافت کرد. چند روز بعد، «شیبویا میرای»، که شبیه یک پسر هفت ساله پرحرف است، در ژاپن به «شهروندی» پذیرفته شد، و طبعاً از حقوق شهروندی، و خصوصاً حق انتخاب کردن و انتخاب شدن نیز برخورد خواهد بود. آن‌چه در مورد ربات ژاپنی متمایز و قابل توجه است، این است که این ربات یک ربات سیاسی است؛ بدین معنا که این ربات از بدو تأسیس کارویژه «آشنایی و شناساندن دولت محلی به مردم» را بر عهده داشته است، و حالا با این پیشینه سیاسی، از حقوق شهروندی در ژاپن بهره‌مند شده است؛ با این مقدمات، این پیش‌بینی معقول به نظر می‌رسد که همان‌طور که «سوفیا» به تشکیل خانواده در عربستان سعودی ابراز تمایل کرده است، «شیبویا» به نمایندگی پارلمان یا نخست‌وزیری در ژاپن ابراز و اعمال قصد کند.
▬ تم ۳. در این تحول، وجوهی طی دو دهه اخیر مورد توجه قرار گرفته است و در مورد آن‌ها بسیار سخن رفته است:

۱. نحوه شکل‌گیری دولت الکترونیک و انتقال امن اطلاعات دولتی در شبکه جهانی وب؛
۲. نحوه تدارک خدمات عمومی در پروتکل‌های ساده‌تر و حتی از طریق تلویزیون؛
۳. این که انتخابات آنلاین مطلوب هست یا خیر و اگر هست چگونه باید انجام شود؛
۴. تنظیم مقررات حفاظت از داده‌ها و امضاهای دیجیتال و کارت‌های هوشمند؛
۵. این‌که آیا می‌شود یک پارلمان گسترده‌تر به کمک شبکه وب داشت؟ و مباحثی از این دست...
۶. ولی مهم‌تر از همه این مباحث آن است که با روند فعلی، فرآیندهای تصمیم‌سازی مردم‌سالارانه به چه شکلی در خواهد آمد و مفهوم شهروندی چه سر و شکلی خواهد یافت؟
۷. دولت‌ها چطور تصمیمات سیاسی بهنگام و متناسب با سرعت روزگار را رقم خواهند زد، و در عین حال، مشارکت سیاسی را نیز مثمر ثمر و مؤثر نگاه خواهند داشت؟
۸. در مقایسه با این نکته، چندان مهم نیست که از طریق مقدورات جدید ارتباطی، تا چه حد تأمین خدمات عمومی از جانب دولت و نهادهای عمومی تسهیل می‌شود؛
۹. مهم این است که آیا همچنان تصمیم‌سازی، در راستای شیوه و سبک زندگی و اهداف و ارزش‌های اخلاقی هست؟
۱۰. آیا با نقش‌آفرینی ماشین‌ها، چیزی به نام «مشروعیت سیاسی» باقی خواهد ماند؟
۱۱. آیا زمانه آن‌قدر حوصله و طمأنینه خواهد داشت که حقایق اخلاقی ادراک گردند، مورد احترام قرار گیرند، سنجیده شوند، و تصمیمات سیاسی بر مبنای آن‌ها اتخاذ شود؟

▬ تم ۴. حکومت‌داری الکترونیک، به معنای استفاده از فناوری‌های دیجیتال برای تقویت «مشروعیت سیاسی»، اصل آن چیزی است که باید به آن فکر کرد. «سکوت فرهنگی» در این زمینه شگفت‌انگیز است، شاید به این خاطر که دموکراسی پس از جنگ جهانی دوم و فاشیسم، هیچ‌گاه به درستی اعاده حیثیت نشد، و میراث سیاسی انقلاب‌های مدرن، زیر آوار واقعیت‌های نیم نخست قرن بیستم، و بزرگترین فجایع تاریخ بشری باقی ماند. ابتدا، و در اواسط دهه ۱۹۷۰ امید زیادی به استفاده از قدرت ارتباطات رایانه‌ای برای ارتقاء مردم‌سالاری به چشم می‌خورد. کار مارتین گرینبرگر و همکارانش در کتاب «الگوها در فرآیند سیاست‌گذاری؛ تصمیم‌سازی در عصر رایانه» (۱۹۷۶)، نمونه‌ای از این دست خوش‌بینی‌ها بود. در دهه ۱۹۹۰ و شروع اینترنت کاربرپسند، خوش‌بینی‌ها توأم با بیم‌ها نمودار شد. «هوش مصنوعی»، شروع به تقلید و شبیه‌سازی سیستم عصبی انسان کرد، و بدین ترتیب، بیم‌ها بر امیدها غلبه نمود. واقع آن است که از ابداع گوتنبرگ تا کنون، ظهور هر نسل جدید از رسانه‌ها، امیدهایی را در بدو امر برانگیخته است، ولی این امیدها پس از تجربه اوج، به نزول گراییده است. در مورد اینترنت نیز همین اتفاق افتاد؛ ابتدا گمان می‌رفت که صحنه‌ای از برابری گسترده، مشارکت در سیاست را فراهم خواهد آورد، ولی به سرعت، تکنولوژی، اراده معطوف به قدرت را تجهیز کرد، با این تفاوت که حالا، این، تنها اراده معطوف به قدرت چوپان‌ها نیست که مجهز می‌شود، بلکه هوش‌های مصنوعی مانند «سوفیا» و «شیبویا» یا «گوگل»، بازیگران غافل‌گیر کننده بازی جدید قدرت خواهند بود.
▬ تم ۵. هدف درست طراحی‌ها برای بهبود نظام حکمرانی، این است که وزن اخلاقی مشروعیت سیاسی پابرجا بماند، و برای این منظور باید، امر اخلاقی در شکل‌دهی به سیاست تقویت شود. در بدو امر، تصور این است که می‌شود از طریق توانمند ساختن انسان‌ها با کمک ماشین‌ها به این منظور دست یافت، ولی واقع آن است که سطح پیچیدگی «هوش مصنوعی» به حدی بالا رفته است که اغلب انسان‌ها به خوبی سر از کار آن در نمی‌آورند. به این مثال توجه کنید که بسیاری از فناوری‌های تعبیه شده در گوشی‌های تلفن همراه، امروز، توسط کاربران، اصلاً شناسایی نمی‌شوند که مورد استفاده قرار گیرند. از همین روست که کارخانجات تولید کننده این تکنولوژی‌ها به سمت آن پیش رفته‌اند تا ماشین‌ها را برای تطبیق با انسان‌ها هوشمند سازند. کمک ماشین‌ها به ما برای آن که درکشان کنیم، یک مشکل منطقی-فلسفی پدید می‌آورد، به این ترتیب که اگر در طول تاریخ تکنولوژی، تکنولوژی به امتداد انسان تبدیل می‌شد، اکنون، این انسان‌ها هستند که به امتداد تکنولوژی تبدیل می‌شوند؛ و از آنجا که تکنولوژی به «هوش مصنوعی» بدل گردیده است، به این معنا که می‌تواند در تعامل با محیط، الگوریتم‌های پایه خود را بازنویسی کند، بدین ترتیب باید اذعان نمود که اعلام خطر تسلط ماشین‌ها به انسان‌ها، مطلقاً یک سودای علمی-تخیلی نیست، بلکه واقعیتی است که تا اندازه‌ای محقق هم شده است.
▬ تم ۶. به عنوان اولین استراتژی «مقاومت»، توجهات جلب می‌شود به سمت تمایز بین «هوش مصنوعی» از یک سوی، و ماشین‌هایی که می‌توانند همچنان تحت کنترل هوش انسانی باقی بمانند در سوی دیگر. از این گذشته، می‌توان سطوح مختلفی از «هوش مصنوعی» را بر حسب میزان و گستره بازتعریف الگوریتم‌ها تعریف کرد و در واقع، می‌توان در الگوریتم‌های پایه ماشین‌ها ملاحظات اخلاقی را تعبیه کرد. نقطه سوم توجه به این موضوع باز می‌گردد که در سر و شکل جدید، حیات شبکه‌ای می‌تواند وزن بیشتری به خلاقیت انسانی ببخشد، و انسان‌ها را برای تقویت راه‌حل‌های مبدعانه متمکن سازد.
▬ تم ۷. علاوه بر این سطح انتزاعی، تغییراتی در ساز و کارهای عملیاتی حکمرانی نیز ضرورت یافته است. از جمله این که:

۱. در سطوح ملی و منطقه‌ای و بالاتر، باید مشاغل تصمیم‌ساز سیاسی به سمت مهارت‌های تخصصی‌تر و مجرب‌تر در حیطه‌های اخلاقی و دینی سوق یابند.
۲. در سطوح محلی، حکمرانی به شکلی غیربوروکراتیک‌تر و گفتگویی‌تری سوق یابد و این روند هر چه بیشتر تقویت شود.
۳. باید گفتگوی عمومی در موضوعات جاری و بلندمدت، حول اصول مشترک دینی و اخلاقی تقویت گردد.
۴. ترویج الگوهای شغلی خلاقانه‌تر و کارآفرین‌تر در میان افراد میان‌سال و سال‌خورده، و در عین حال، تضمین مشاغل شتاب‌دهنده برای جوانان، خلاقیت‌ها را بهبود خواهد داد و بالقوه امکاناتی را برای شکل‌دهی به آینده برای ما فراهم خواهد آورد.

▬ تم ۸. سپهر سایبر جدید، تسهیلاتی برای کنترل بهتر حکومت در راستای آن چه مردم می‌خواهند و در موقعیت‌های محلی خود تشخیص می‌دهند به وجود آورده است. حالا، ما «کلان‌داده‌ها» را داریم که اگر با کدهای اخلاقی قاطع، به صورت داده‌های غیرشخصی شده مورد استفاده قرار گیرند، می‌توانند به مثابه تمام‌شماری دائمی افکار و نظرات تلقی شوند. این، فرصتی است که هیچ‌گاه در پیشینه علوم اجتماعی سابقه نداشته است. تصمیم‌گیری‌های اجتماعی و سیاسی می‌توانند بی‌اندازه سنجیده و دقیق‌تر اتخاذ شوند و بسیاری تنش‌های اجتماعی قابل اجتناب هستند. بی‌گمان رویدادهایی مانند تنش‌های سال ۱۳۸۸ قابل تکرار نخواهند بود، چرا که نتایج انتخابات با برآورد دقیقی قابل پیش‌بینی خواهند بود؛ البته از خطرات چنین پیش‌بینی‌پذیری کاملاً آگاهی داریم.
▬ تم ۹. نسل تکنیکی فعلی، باید با کمک همین تکنولوژی پخته‌تر شود و در رابطه با تکنولوژی و همچنین تاریخ خود، مواجهه سنجیده‌تری اتخاذ نماید. این جوانان نیاز دارند تا از دانش مناسبی در زمینه تاریخ و ادبیات برخوردار شوند، و این با مقدورات تکنیکی فعلی، بیش از پیش میسر خواهد بود. کارآیی و توانمندی ناشی از تکنولوژی خوب است، مشروط بر آنکه با توانمندی‌های تاریخی و ارتباطی، و همچنین توانمندی‌های اخلاقی تکمیل شود.
▬ تم ۱۰. تکنیک، هرگز نمی‌تواند جنبه اصلی یک شبکه اخلاقی را بسازد و مهم‌ترین فضیلت اخلاقی در دنیای پیش رو، «مسؤولیت‌پذیری» است؛ این، آن حسی است که می‌تواند مسیرهای آینده را باز کند. تکنولوژی‌ها، هر قدر هم که بزرگ باشند، پیشرفت برای همیشه را نوید نمی‌دهند، ولی روح مسؤولیت‌پذیری است که تاریخ را به پیش می‌راند. حکمرانی، یک مأموریت بسیار عقلانی است، ولی سنخ عقلانیت آن چندگانه و کامل است، و هم شامل دانش فنی، دانش تاریخی، و از همه مهم‌تر، دانش اخلاقی و معطوف به فضیلت است.
مأخذ:مرکز ملی فضای مجازی
هو العلیم

آخرین بروز رسانی در شنبه, 04 خرداد 1398 ساعت 22:24

صفحه 72 از 849

a_a_