دکتر حامد حاجی‌حیدری؛ .jpg)
فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر
▬ هر چند که دکتر محمد جواد آذری جهرمی، شرایط سنی برای ثبت نام در انتخابات ریاست جمهوری آتی را نخواهند داشت، و چند ماه پس از موعد ثبت نام، در بیست و پنج شهریور ۱۴۰۰ به مرز چهل سالگی می‌رسند، و هر چند که ایشان در ۲۹ تیرماه ۱۳۹۷ فرموده‌اند «کاندیدای ریاست جمهوری نمی‌شوم»، با این حال، در برخی محافل، ایشان را یکی از اضلاع انتخابات آینده به حساب می‌آورند، بویژه از آن رو که وی در یکی از نقاط گفتمانی اصلی جامعه، یعنی تکنولوژی دیجیتال ایستاده است، و در مورد نسبت ایشان و تلگرام، حرف و حدیث، فراوان است.
▬ زمانی، حضور در سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی قدر مطلقی برای تبدیل شدن به یک سیاست‌مدار ارشد محسوب می‌شد، ولی، امروز در کنار آن، وزارتی که بر عظیم-داده‌ها (Big Data) تسلط دارد، بالقوه می‌تواند در این زمینه مورد ملاحظه قرار گیرد. با وجود عظیم-داده‌ها حتی اگر به صورت «اطلاعات غیرشخصی شده» مورد تحلیل ماشینی قرار گیرند، بخش عمده‌ای از رفتار رأی دهندگان قابل پیش‌بینی می‌شود، و این نکته، دلالت‌های ضمنی متعددی به دنبال دارد.
▬ بی‌گمان، پراطلاع بودن رئیس جمهور آینده در حیطه تکنولوژی دیجیتال، مزیت مهمی به حساب می‌آید، ولی شیفتگی محاسبه‌گران سیاسی به این حیطه می‌تواند مخاطرات تعیین کننده‌ای به دنبال آورد. این که یک بستر اطلاعات دیجیتال گسترده یا آن چه از آن به «دولت الکترونیک» تعبیر می‌شود، به همان میزان که می‌تواند موهبت باشد، ممکن است با یک اتصال و دسترسی نادرست به بزرگ‌ترین تهدید کشور تبدیل شود. هر روزه، حملاتی برای به دست آوردن و بهره‌برداری از این دست اطلاعات مندرج در شبکه‌های گسترده، توسط بزهکاران منفرد، سازمان‌ها و شرکت‌های امنیتی، و همچنین دولت‌های متخاصم در سراسر جهان انجام می‌شود، و بستر مناسب امنیت اطلاعات یکی از پیش‌شرط‌های گسترش چتر دیجیتال در یک کشور است.
▬ این واقعیت که اطلاعات شخصی در حال حاضر، بسیار بیشتر از کالاها به قانون مالکیت احتیاج دارند، و توسط قدرت‌های شرکتی و دولتی تهدید می‌شوند، یکی از ابعاد دنیای تازه‌ای است که با آن مواجهیم. در دهه اول قرن بیست و یکم، تعداد افراد متصل به اینترنت از ۳۵۰ میلیون نفر در سال ۲۰۰۱، به بیش از دو میلیارد نفر در سال ۲۰۱۰ افزایش یافت، و تا سال ۲۰۲۵، اکثریت جمعیت جهان، اکثریت هشت میلیارد نفر، به اینترنت متصل خواهند بود. این اتصال سریع، توان انطباق با دگرگونی‌ها را از نظام‌های حقوقی و اقتصادی و اجتماعی و همچنین دولت‌ها گرفته است. وضعیت پیچیده‌ای است؛ افرادی که مشعوف قرار گرفتن در این فضا هستند، بی‌محابا، بسیاری از اطلاعات خود را به اشتراک می‌گذارند، بدون آن که متوجه باشند که اولاً این اطلاعات باقی خواهند ماند و هیچ گاه معدوم و فراموش نخواهند شد، و ثانیاً مطلقاً به مثابه سوزنی در انبار کاه نیستند و ماشین‌های جستجوگر با الگوریتم‌های هوشمند در متن این عظیم-داده‌ها می‌گردند و اطلاعات را در هر لحظه با حداکثر وضوح، فهرست و قابل بازیابی می‌کنند. اغلب مردم وقتی اطلاعات خود را به اشتراک می‌گذارند، تصور می‌کنند که این اطلاعات برای هدف سوء استفاده واقع شدن، نیاز به انسان‌های بیکاری دارد که به طور هدف‌دار این اطلاعات را بکاوند تا چیزی علیه آنان به دست آورند؛ غافل از این که روبوت‌هایی که در این فضا به داده‌کاوی مشغول هستند، انسان‌های خستگی‌پذیر نیستند، بلکه ماشین‌هایی با توان بی‌پایان اجرای الگوریتم‌های تکراری هستند؛ آن‌ها با حوصله به هر چه بخواهند می‌رسند، و تمام اطلاعات را به فهرست‌های قابل بازیابی تبدیل می‌کنند.
▬ امروز، تلفن‌های همراه هوشمند، بالقوه، میلیاردها نفر را تحت نظارت می‌برند، و به لحاظ فنی، این امکان هست که نظارت به طور کاملاً شخصی شده اعمال گردد. این دستگاه‌ها، حجم عظیمی از پیچیدگی را به موضوع حق حریم خصوصی افزوده‌اند، و برای وضع قوانین در این زمینه، دانش قابل ملاحظه‌ای در مورد قابلیت‌های در حال توسعه این تکنولوژی‌ها لازم است. قوانین موجود در این زمینه، حرف کمی برای گفتن دارند، چرا که همگی ده سال از ده سال پیش عقب‌تر هستند، حال آن که ما نیاز داریم که قوانین داشته باشیم که ده سال از ده سال بعد پس‌نگرتر باشند. امروز، شهروندان ضمن آن که از تهدید جدی حریم خصوصی در فضای اینترنت آگاهی دارند، در عین حال نمی‌دانند که چه انتظار معقول و تعدیل شده‌ای می‌توانند از امر خصوصی در این فضا داشته باشند. بسیاری از قوانین فقط متوجه دولت‌های ملی یا شهروندان کشور هستند، ولی در واقع، این شرکت‌های بزرگ فراملی هستند که باید مهار شوند. شرکت‌های بزرگی همچون تلگرام، که حرف و حدیث‌هایی در مورد نسبت آن و برخی دولتمردان هست.
مأخذ:صبح‌نو
هو العلیم
