برداشت آزاد
• امیل دورکیم، قبل از بازگشت از آلمان و متأثر از مکتب تاریخی آلمانی، در 1887، مقالهای با عنوان «علم اخلاق و جامعهشناسی اخلاق» نوشته است. در آنجا مینویسد: «اقتصاد اجتماعی، ترکیب ساده محصولات تولیدی نیست». مهم نیست، بدانیم که چگونه تولید محقق میشود، بلکه اهمیت دارد بدانیم مردم چگونه زندگی میکنند و حد و اندازهای که فعالیت اقتصادی میتواند به اهداف اخلاقی زندگی، عدالت خواهی و انسانیت دست یابد را بشناسیم.
• دورکیم در نظریه اخلاقیاش، به بحثی نظیر آن چه در سنت ارسطویی در باب امور جهانشمول انضمامی بوده و در آن صورت و ماده یکی میشوند، پرداخته است. دورکیم، ارسطووار میگوید که اصول اخلاقی، مفاهیم و تصوراتی متعالی یا صورتهایی انتزاعی، آن گونه که در نزد عقل گرایان دیده میشوند، نیستند. افزون بر این، اصول اخلاقی صرفاً وقتی معنادار میشوند که به عنوان بخشی از تحلیلهای تاریخی و تجربی از قوانین مالکیت، قراردادها، کار، وراثت و نظایر آنها قلمداد شوند.
• اخلاق، وظیفه و قانون، محصولات تقسیم کار پیچیدهای هستند که تعهدات، حقوق و کارکردهای فردی را ایجاد میکنند.
• آنها، نوع جدیدی از فرد را ایجاد میکنند که موجودی اخلاقی است که در رابطهای دیالکتیکی میان وجدان جمعی و خودمختاری فردی ساخته میشود.
• در نظر دورکیم، این، جوهر عدالت اجتماعی است.
• عدالت اجتماعی و خودمختاریِ اخلاقی، صرفاً میتوانند در درون زندگی واقعی نهادهای اجتماعی معنادار گردند.