دکتر حسن عباسزاده؛ فقط ایدهای برای تأمل بیشتر
▬ با پیشرفت و توسعه فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی فاصله زمانی و مکانی کشورها کاهش یافته و دنیای پیرامون ما به یک دهکده جهانی تبدیل شده است؛ بنا بر این، تغییر و تحول مستمر و پر شتاب در محیط پویا، متلاطم و رقابتی از عمدهترین جریانهای حاکم بر حیات بشری و از مهمترین مشخصات بارز آن محسوب میشود. در این راستا، فرآیند آنتروپورنری و خلاقیت نقش مهمی را در بقا و توسعه سازمان در محیط متلاطم و پویا ایفا میکند. جهت سازگاری و همراهی با تغییرات گسترده جهانی و پاسخگویی به نیازهای متغیر و روزافزون محیطی، شناخت شرایط حاکم بر سازمانهای آنتروپورنر ضروری است.
▬ از این رو، زیست پایی و بقای سازمانها به دو نکته اساسی نخست درک واقعبینانه از موضوع آنتروپورنری در شرایط محیطی مربوطه و دیگری بهکارگیری مدلهای کارآمد سازمان آنتروپورنر، بستگی دارد تا بتوانند روشهای کارآمد و نوآورانهای را برای تولید محصول و ارائه خدمات همراه با حفظ محیط زیست و توسعه جامعه ارائه کنند.
▬ سازمانهای امروزی با استفاده از آنتروپورنری به دنبال فرصتهای جدید هستند و میکوشند تا از یک سازمان سنتی به یک سازمان آنتروپورنر تبدیل شوند که این فرآیند به کمک ایجاد زیرساختها و بسترهای سازمانهای آنتروپورنر امکانپذیر است.
▬ آنتروپورنری سازمانی مفهومی چند بعدی است که فعالیتهای سازمان را به سوی نوآوری در محصول و فناوری، مخاطرهپذیری و پیشگامی سوق میدهد. آنتروپورنرها در سازمانهای آنتروپورنر زمینه رشد و بلوغ دارند و آنان با استفاده از فرصتهایی که سازمان در اختیارشان میگذارد میتوانند به توسعه فعالیتی جدید در چارچوب سازمان خود بپردازد.
▬ ضرورت ایجاد سازمان آنتروپورنر از سه نیاز اساسی؛ یعنی، افزایش رقبای جدید، ایجاد حس بیاعتمادی نسبت به شیوههای مدیریت سنتی در سازمانها، خروج بهترین نیروهای کار از سازمانها و اقدام آنها به آنتروپورنری مستقل نشأت گرفته است و بر این اساس ضرورت دارد که سازمانهای آنتروپورنر از غیرآنتروپورنر شناسایی و به تقویت سازمانهای آنتروپورنر پرداخته شود. جهت دهی به تغییرات و آنها را مطابق امکانات، منابع و اهداف شکل دادن، رسالت امروز سازمانهای آنتروپورنر است. آنها با ایجاد نوآوری در فرآیندها و شیوههای کاری، تکنولوژی و محصولات نقش برجستهای را در تحقق اهداف و استراتژیهای سازمان ایفا میکنند. سازمان آنتروپورنر نه تنها تسلیم محیط نمیشود، بلکه بر محیط تسلط داشته و از آن برای حفظ منافع و مصالح سازمان استفاده میکند. به منظور ایجاد سازمان آنتروپورنر، بسترسازی جهت توسعه آنتروپورنری در سازمانها ضروری است که در اینجا به آن پرداخته میشود.
░▒▓ مفاهیم کلیدی سازمان آنتروپورنر
▬ آنتروپورنر از کلمه فرانسوی «Entreprender» مشتق شده است که به معنی بر عهده گرفتن کاری است یعنی، فردی که ریسک و خطر راهاندازی یک کسبوکار جدید را میپذیرد. در واقع، آنتروپورنر ابتدا در زبان فرانسوی در اوایل قرن شانزدهم مطرح شد. در سال ۱۹۹۲ واژه آنتروپورنری سازمانی برای اولین بار وارد فرهنگ لغت امریکا شد که این امر بیانگر اهمیت و گسترش این مفهوم بود و آنتروپورنر سازمانی به عنوان «فردی در درون یک شرکت بزرگ که مسؤولیت تبدیل ایدههای خاص به محصولات جدید سودآور را با قبول ریسکهای مربوط به آن به عهده میگیرد» تعریف شد.
▬ اصطلاح آنتروپورنر در معنا و مفهوم فعلی را اولین بار «ژوزف شومپیتر» به کار برده که او را پدر علم آنتروپورنری مینامند. وی بر این باور بود که رشد و توسعه اقتصادی در یک کشور، زمانی میسر خواهد بود که افرادی در بین سایر آحاد جامعه با خطر پذیری، اقدام به نوآوری کرده و با این کار روشها و راهحلهای جدید، جایگزین راهکارهای ناکارآمد و کهن قبلی شود.
▬ به نظر پیتر دراکر، آنتروپورنری بهرهبرداری از فرصتها برای ایجاد تغییر است و آنتروپورنر همواره به دنبال تغییر، پاسخ دادن به آن و بهرهبرداری از آن به عنوان یک فرصت است و شومپیتر آنتروپورنر را فردی میداند که ترکیبات جدیدی را در تولید ایجاد میکند.
▬ از نظر وی آنتروپورنری عبارت است از: عرضه کالایی جدید، روشی جدید در فرآیند تولید، ایجاد بازاری جدید، یافتن منابع جدید و ایجاد هرگونه تشکیلات جدید در کسبوکار. فرهنگ لغت آکسفورد آنتروپورنر را فردی که یک کسبوکار جدید را راهاندازی میکند، تعریف میکند. خصوصاً پیمانکاری که به عنوان یک واسطه بین کار و سرمایه برای تولید عمل میکند، آنتروپورنر است.
▬ آنتروپورنری فردی (مستقل) حالتی است که فردی کسبوکار مستقلی را ایجاد میکند یا نمایندگی آن را از طریق شناسایی فرصت و بسیج منابع و امکانات لازم به دست میآورد و تمرکز او بر نوآوری و توسعه فرآیند، ایجاد محصولات و خدمات جدید است. به عبارت دیگر؛ آنتروپورنری مستقل فرآیندی است که آنتروپورنر از ایده اولیه تا ارائه محصول خود به جامعه، کلیه فعالیتهای آنتروپورنری را با ایجاد یک بنگاه اقتصادی جدید به طور مستقل طی میکند.
▬ آنتروپورنری سازمانی؛ شامل پرورش رفتار آنتروپورنری در سازمانی است که قبلاً تاسیس شده و فرآیندی است که محصولات یا فرآیندهای نوآورانه با خلق فرهنگ آنتروپورنری در یک سازمان ایجاد میشود. در این نوع آنتروپورنری یک شرکت یا سازمان، محیطی را فراهم میسازد تا اعضا بتوانند در امور آنتروپورنری مشارکت کنند و طی آن، محصولات، خدمات یا فرآیندهای نوآورانه از طریق ایجاد فرهنگ آنتروپورنری به ظهور میرسند.
▬ سازمان آنتروپورنر؛ سازمانی است که بدون در نظر گرفتن منابع موجود و تحت کنترل، فرصتها را پیگیری میکند و آنچه یک سازمان را آنتروپورنر میسازد تعهد قوی نسبت به نوآوری محصول و تکنولوژی، ریسکپذیری و پیشتاز بودن است. با مبنا قرار دادن ویژگیهای مورد اجماع فوقالذکر میتوان عنوان کرد که آنتروپورنری فرآیند راهاندازی یک فعالیت اقتصادی بر مبنای یک ایده جدید از طریق سازماندهی منابع لازم و پذیرش خطرات و منافع مرتبط با آن است.
▬ به نظر جونز و باتلر (Jones & Butler)، سازمان آنتروپورنر سازمانی است که بدون در نظر گرفتن منابع موجود و تحت کنترل، فرصتها را پیگیری میکند و آنچه یک سازمان را آنتروپورنر میسازد تعهد قوی نسبت به نوآوری محصول و تکنولوژی، ریسکپذیری و پیشتاز بودن است. به طور کلی، سازمان آنتروپورنر (entrepreneurial organization) سازمانی است که توجه خود را به رشد و اجرای استراتژی تهاجمی معطوف میکند، نه اینکه فقط نیروی خود را صرف بقا و تثبیت موضع در بازار کند. چنین سازمانی با اجرای استراتژی تهاجمی اصلی میتواند مسیر رشد را بپیماید:
• گسترش بازار کنونی برای محصولات کنونی
• شناسایی بازار جدید برای محصولات کنونی
• ارائه محصولات جدید و متنوع
■■■■■■■ ویژگیهای افراد آنتروپورنر
▬ آخوری متخصص و مشاور هندی (M. M. P. Akhouri) آنتروپورنر را به عنوان شخصی که نوآوری، آمادگی برای پذیرش ریسک، درک فرصتها، شناسایی و انتقال منابع بالقوه و توجه به کمال را با هم ترکیب میکند و در راه تحقق اهداف پافشاری میکند، توصیف میکند.
▬ تعریف آخوری یک ویژگی شخصیتی متمایزی از آنتروپورنر را ارائه میدهد؛ بنا بر این، آنتروپورنر برای موفق بودن باید دارای یکسری ویژگیها باشد از جمله:
░▒▓ ۱. نیاز به موفقیت
▬ آنتروپورنرها تمایل شدیدی به کسب اهداف بالاتر دارند. نیروی درونیشان آنها را برمیانگیزاند تا در راستای موفقیت عمل کنند. اکثر افراد در آرزوی موفقیت هستند، اما، هیچ اقدامی در جهت رسیدن به آرزوهایشان انجام نمیدهند. آنتروپورنرها با ویژگی نیاز به موفقیت به طور مستمر برای دستیابی به اهداف فعالیت میکنند و به آرزوهایشان جامه عمل میپوشانند.
░▒▓ ۲. استقلال
▬ اکثر آنتروپورنرها به تنهایی و بدون کمک دیگران اقدام به انجام کارها میکنند، زیرا، آنها دوست ندارند برای دیگران کار کنند. آنها ترجیح میدهند خود کارفرمای خویش باشند و میخواهند خود مسؤول تصمیماتی که میگیرند باشند.
░▒▓ ۳. ریسکپذیری
▬ آنتروپورنرها افرادی هستند که در شرایط نامطمئن تصمیم میگیرند، بنا بر این، آنها ریسکپذیر هستند؛ هرچند بر سر نتایج هرگز شرطبندی نمیکنند و آنها ریسک حسابشدهای را میپذیرند که هم به اندازه کافی مهیج است و نیز در عین حال شانس نسبتاً منطقی برای بردن وجود دارد.
░▒▓ ۴. حیطه کنترل درونی
▬ آنتروپورنرها به مرکز درونی کنترل اعتقاد دارند. براساس تئوری مرکز کنترل رُتر (Rotter)، فرد نتیجه کار را در کنترل یا خارج از کنترل خود درک میکند. آنتروپورنرها به توان خود برای کنترل تلاششان با تأثیرگذاری بر محیط اجتماعی-اقتصادی اطراف خود باور دارند و به شانس و اقبال اعتقادی ندارند. آنها قویاً اعتقاد دارند که میتوانند بر سرنوشت خود حاکم بوده و آن را شکل دهند و سرنوشت خود را به قضا و قدر نمیسپارند.
░▒▓ ۵. پشتکار
▬ آنتروپورنر به کاری که تصمیم گرفته تقبل کند بسیار اهمیت داده و به آن اصرار میکند. آنتروپورنرها وقتی درگیر یک هدف مشخص و سلسله اقداماتی میشوند، خود را در آنها غرق میکنند. آنها شخصاً مشکلاتی که در مسیر راهشان به وجود میآید حل میکنند و نیز تا زمانی که پروژه با موفقیت به اتمام نرسیده است دست از کوشش برنمیدارند.
░▒▓ ۶. نگرش مثبت به خود
▬ آنتروپورنرها به اعمال خود همیشه اطمینان دارند. برای موفق بودن آرزوهایشان را به سمت اهداف با ارزش هدایت کرده و استانداردهای فوقالعادهای برای آنچه که انجام میدهند تنظیم میکنند و به این منظور تجزیهوتحلیل SWOT (یعنی قوتها، ضعفها، فرصتها و تهدیدها) را انجام میدهند. آنتروپورنرها نگاه مثبتی به تفکرات خود داشته و هرگز هیچگونه نگرش منفی را ابراز نمیکنند.
░▒▓ ۷. توانایی شناسایی فرصتها
▬ آنتروپورنرها همیشه از فرصتها آگاهند. آنها خیلی سریع فرصتها را دیده و آنها را تصاحب میکنند. آنها میتوانند خلاقانه مشکلات را به فرصتها تبدیل کرده و از آن بهرهمند شوند. آنها خیلی با دقت و هوشمندانه نحوه دستیابی به اهدافشان در تحقق بخشیدن به فرصتها را پیشبینی و برنامهریزی میکنند.
░▒▓ ۸. توانایی تجزیه و تحلیل ذهنی
▬ آنتروپورنرها تحت تأثیر آنچه که خود به آن علاقه دارند یا نسبت به آن بیعلاقهاند، قرار نمیگیرند. ازآنجاییکه افرادی واقعبین هستند، احساسی قضاوت نمیکنند. در زمانی که نیاز به مشاوره داشته باشند از افراد متخصص و کارشناس و نه از دوستان و آشنایان کمک میگیرند. آنها به طور معمول از نگرش احساسی و هیجانی نسبت به کسبوکار و مسائل خود دوری میکنند.
░▒▓ ۹. مهارتهای میانفردی
▬ آنتروپورنرها در رویارویی با افراد در هر سطحی که باشند احساس راحتی میکنند. آنها طی انجام کارهایشان ملاقاتهای اتفاقی با افرادی از بخشهای گوناگون که مجبورند با آنها سروکار داشته باشند انجام میدهند. با عرضهکنندگان، مشتریان، بانکها و... در تعاملاند. افرادی موفقاند که تمایل برقراری ارتباط با دیگران را دارند و از مهارتهای میانفردی بالایی در رویارویی با دیگران برخوردارند.
برداشت از دنیای اقتصاد
هو العلیم